Werkwijze
Vertalen is een vak, maar niet per se een exacte wetenschap: zelfs (technische) teksten met veel algemeen aanvaarde terminologische equivalenten kunnen niet altijd zomaar worden omgezet van taal A naar B. Vertalen is eerder het afbreken van de oorspronkelijke tekst in afzonderlijke betekenisvolle elementen, om deze vervolgens weer op te bouwen in de doeltaal, waarbij de vertaler rekening houdt met de context waarin de vertaling zal worden gebruikt en door wie.
Vertalen ‘wat er staat’ vormt het uitgangspunt, maar wat misschien evident is voor de auteur of lezer van de brontekst, is dat niet per se voor lezers in de doeltaal. Bijvoorbeeld omdat de oorspronkelijke tekst verwijst naar instellingen of praktijken die specifiek zijn voor dat land, waar lezers met een andere culturele of juridische achtergrond misschien van op de hoogte zijn.
Daarom benader ik vertalen minder als een technische procedure waarbij een tekst wordt omgezet van bron- naar doeltaal, en meer als een creatief herschrijven van de oorspronkelijke tekst in een andere taal. De meerwaarde van een kwaliteitsvertaler is dat die de tekst in zijn geheel leest en interpreteert, en waar nodig het origineel aanscherpt, verder verduidelijkt of anderszins verbetert (bekend als ‘redigerend vertalen’ of ‘transcreation’) om ervoor te zorgen dat de vertaling op zichzelf betekenisvol en begrijpelijk is, en niet meteen als een vertaling herkenbaar is. Dit geldt met name voor vertalingen die bedoeld zijn voor een meer algemeen lezerspubliek, dat wellicht minder bekend is met het onderwerp dan de oorspronkelijke auteur en verdere uitwerking nodig heeft. Of het nu gaat om een juridische of een algemene vertaling, leesbaarheid is het devies.
Taalcombinaties
Ik ben een beëdigd vertaler Nederlands – Engels en Engels – Nederlands en moedertaalspreker van zowel Nederlands als Engels. Voor mijn Engelse vertalingen hanteer ik standaard Brits-Engelse spelling en idiomatische conventies, tenzij met de klant anders overeengekomen. Doel is altijd om mijn vertaling te optimaliseren voor het beoogde gebruik en lezerspubliek. Voor juridische vertalingen (zie het stuk over juridische vertalingen) betekent dit niet alleen het vinden van passende taalkundige equivalenten, maar ook rekening houden met de systemische en organisatorische bijzonderheden van de afzonderlijke juridische talen en culturen.